• by: Sabine A.M. Martens
  • [:swvar:option:104:] [:swvar:option:103:], [:swvar:option:105:]
  • Category: poëzie

WEG/aWAY +1 jaar


Vandaag heropen ik Weg/aWay en neem iedereen mee in het verhaal dat ik jaren geleden begon, en nog steeds aan het schrijven ben.

Gent - 18 juli 2020
Sabine A.M Martens

WEG/aWAY
 + 1 jaar (start)
break

Een jaar geleden was er geen belemmering om Gentse Feesten te organiseren en ik opende op de eerste vrijdag mijn gedichtententoonstelling Weg/aWay. Het was een fantastische tijd waarin ik als kunstenaar dagelijks mijn publiek ontmoette en in dialoog kon gaan met hen. Sommigen kwamen gericht, anderen als argeloze passanten maar eenieder van hen was belangrijk. Nog nooit was mijn werk zo tastbaar, nog nooit kon ik in dialoog gaan met honderden lezers, nog nooit stond ik zo oog in oog met hen en zij met mij.

Het was mijn enige vakantie in dat jaar. De ervaring vervulde mij dermate dat ik al mijn reisplannen annuleerde. Ik had mijn tijd mogen doorbrengen in een monument van een gebouw, waarvan ik wist dat het in zijn huidige staat niet zou blijven bestaan - ik was bij de geprivilegieerde kunstenaars die er konden in werken. Ik was er enkele maanden thuis en als ik de grote groene poort achter mij dichttrok, kon ik ongestoord werken met enkel de absolute stilte die zachtjes deinde op de bijna onhoorbare klassieke muziek uit de radio van de conciërge. Hoe vreemd dat vreemd zo thuis kon zijn. 

Parallel aan het werk dat ik in de tentoonstelling toonde, ontstond nieuw werk maar ook de ervaringen met en commentaren van de bezoekers werden een nieuwe laag alsof ze de tijdelijkheid van de installatie wilden bewaren onder een beschermende laag. Ik documenteerde zoveel mogelijk en besloot dan al om het werk een tweede leven te geven, zij het dan eerder virtueel. 

Zoals zoveel zaken die mij in de zomer van 2019 overvielen, bleek ook dat profetisch want ik had nooit kunnen vermoeden dat exact een jaar later de virtuele wereld schijnbaar de enige uitweg zou lijken uit een impasse waarin de hele wereld was verzeild geraakt.

Vandaag heropen ik mijn tentoonstelling Weg/aWay en neem iedereen die dit leest mee in het verhaal dat ik jaren geleden begon, en nog steeds aan het schrijven ben. De komende dagen nodig ik iedereen uit voor en achter de schermen, tussen de plooien en het stof van een bouwvallige tentoonstellingsruimte, over letters die je nu niet echt kan aanraken maar wel kunt vatten, in de klank van …



Waarom moest dit per se? Reflecties bij de start van de tentoonstelling 

Ik had de keuze om niet de schrijven. Correctie: dat klopt niet. Ik schrijf. Ik schrijf zoals ik adem, om te overleven. Ik zou ervoor kunnen kiezen om niet te overleven en er zijn momenten geweest die aanvoelden alsof ik niet zou overleven.

Ik had wel de keuze om mijn werk niet in installatievorm te tonen. Ik hoefde geen maanden voor te bereiden. Ik hoefde geen werken op te bouwen. Maar ik deed het toch. En ik ben er blij om.

De ruimte aan de Lindenlei 38 in Gent ademt vergane tijd uit, maar is tegelijkertijd een broeinest van scheppende geesten. Vroeger was het een klooster en daarna een technische school. Nu zijn er ateliers voor beeldende kunstenaars. Er hangt een rust en een positivisme. Er hangt een openheid, niet tegenstaande dat de poort altijd dicht is. In deze dichte, gesloten plek van de vrije creatie kan ik gedijen. Mijn weg is die van de maker en de ruimte nodigt mij uit om te maken. De oude en beschermde bibliotheek herbergt oude fichiers waarin de hyperlinks van vroeger verborgen zitten. 

Hier maak ik mijn startpunt, want het boek is iets waarmee mijn hele leven aan elkaar hangt. “Ik ben aan het beslissen” is de eerste insteek die ik maanden geleden had voor deze tentoonstelling. Door een zin in de tijd en vorm te plaatsen die periode en duur aangeeft in tegenstelling met werkwoorden die een eerder momentane betekenis hebben, wordt een keuze, een weg, niet direct iets definitiefs. Waarom zou een leven geen periode mogen zijn van “aan het kiezen zijn” en mogen twijfelen. Een ingeslagen weg kan je altijd teruglopen om opnieuw “aan het beslissen” te zijn.

De economische Westerse maatschappij legt echter op dat iemand iets moet doen met zijn leven om in zijn bestaan te voorzien, om koopkracht te hebben. Koopkracht is het gouden kalf van het menselijk streven.

Stilstaan is achteruitgaan. En wat dan nog. Misschien is het fijner, leuker, interessanter om stil te staan.

Ik hoor van diverse bezoekers net dat ze het superaangenaam vinden om in stilte en alleen rustig de tijd te nemen om mijn werk op te nemen. Ze zijn aan het kijken, aan het lezen, … Het kan best zo traag mogelijk. Er zijn geen stoorzenders. De enige stoorzender die er zou kunnen zijn, is het ongeduld van de persoon en zijn vluchtige, snel vergane aandacht.

De start van de tentoonstelling is een pleidooi voor de eigen persoonlijke tijd van elk individu om te kiezen of niet te kiezen of niet … of wel … Het is een pleidooi voor vrijheid.

Een jonge bezoeker vertelt mij dat hij iets artistieks wil studeren … schrijven, acteren. Hij heeft al drie studies aangevat zonder succes. Hij moest van zijn ouders. Is er toekomst in dramastudies, vraagt hij, want zijn ouders zullen dat willen weten. Hij vraagt het aan mij omdat hij ziet wat 1 mens kan maken en het heeft hem aangesproken. Morton schreef “of all the paths lying in the wood I chose the one less traveled by”. Er is blijkbaar moed voor nodig soms en dat zou niet hoeven. Ouders hebben liever drie onafgewerkte studies dan 1 artistieke. Kindermoord.